Δεν είναι λίγοι οι άντρες στις μέρες μας οι οποίοι έχουν γυναικομαστία και δεν το γνωρίζουν. Πολλές φορές η γυναικομαστία αναφέρεται και ως αντρική μεγαλομαστία. Η γυναικομαστία είναι ένα πρόβλημα που ταλανίζει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού και μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες ηλικίες. Αλλά το ερώτημα παραμένει για τους πολλούς: η γυναικομαστία τί είναι ακριβώς; Πρόκειται για τους αυξημένους σε μέγεθος μαστούς που μπορούν να εμφανιστούν σε νεογέννητα αγόρια, εφήβους ή ενήλικες. Στη γυναικομαστία το ανδρικό στήθος είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος από το φυσιολογικό και σε πολλές περιπτώσεις προχωρημένου σταδίου μπορεί να κρέμεται όπως στις γυναίκες. Εμφανισιακά η εικόνα του στήθους ενός αγοριού ή άνδρα που πάσχει από γυναικομαστία θυμίζει τους γυναικείους μαστούς κι όχι ένα αρρενωπό στέρνο. Η γυναικομαστία μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και είναι σημαντικό να ανευρεθεί το αίτιο που την έχει προκαλέσει ώστε να στοχεύσουμε στην αντιμετώπιση του εκλυτικού παράγοντα.
Η αιτία που προκαλεί τη γυναικομαστία είναι σημαντικό να ανακαλυφθεί για να καθοριστεί το είδος της γυναικομαστίας και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα και πολυπλεύρως. Η ψευδής γυναικομαστία ή λιπομαστία είναι η συχνότερη μορφή γυναικομαστίας και δημιουργείται λόγω παχυσαρκίας σε λιποβαρείς ή παχύσαρκους εφήβους και ενηλίκους. Συσσωρεύεται ποσότητα υποδόριου τοπικού λίπους στην περιοχή του στήθους και των θηλών καθιστώντας τους μαστούς πρησμένους και φουσκωμένους από το λίπος. Σε μια τέτοια συνθήκη υπάρχουν πολλά οφέλη από την υιοθέτηση υγιεινής και χαμηλής σε θερμίδες διατροφής αλλά και συστηματικής σωματικής άσκησης με στόχο τη μεγάλη απώλεια λίπους από όλο το σώμα. Ωστόσο συχνά το τοπικό λίπος είναι δύσκολο να εξαλειφθεί ακόμη και μετά από σημαντική απώλεια βάρους. Η χειρουργική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της γυναικομαστίας με λιποαναρρόφηση – laser σε μια τέτοια περίπτωση έρχεται για να προσφέρει άμεσα και οριστικά το άρτιο επιθυμητό αποτέλεσμα ενός ανδρικού στήθους. Το χειρουργείο είναι η αποτελεσματική λύση και στην περίπτωση της ιδιοπαθούς γυναικομαστίας όπου ακόμη και μετά από πληθώρα ιατρικών εξετάσεων δεν μπορεί να βρεθεί το αίτιο ή κάποιο παθολογικό νόσημα που προκάλεσε τη διόγκωση των μαστών στο αγόρι ή στον άνδρα.
Η αληθής γυναικομαστία, αν και έχει ως σύμπτωμα ακριβώς την ίδια εικόνα των μεγεθυμένων μαστών, προκαλείται λόγω ορμονικών παθήσεων. Η αύξηση των οιστρογόνων – που είναι οι θηλυκές ορμόνες – στον ανδρικό οργανισμό και η μειωμένη παραγωγή της τεστοστερόνης οδηγεί στη μεγέθυνση των μαστών με αύξηση του μαζικού αδένα. Αδενικός ιστός και λίπος μπορεί να υπάρχουν συνδυαστικά. Η επέμβαση αυτής της μορφής γυναικομαστίας γίνεται με αφαίρεση του μαζικού ιστού από τους μαστούς με τοπική νάρκωση με τη σύγχρονη μέθοδο Tumescent ώστε να αλλάζει η σύσταση του ιστού και να αναρροφάται ευκολότερα από τον χειρουργό. Επίσης με τη μέθοδο της Υπνοχάλασης ο ασθενής βρίσκεται σε πλήρη χαλάρωση ώστε να μη βιώνει καθόλου πόνο ή άγχος, χωρίς όμως να έχει τις παρενέργειες της κλασικής αναισθησίας και δίχως να βρίσκεται σε καταστολή όπως στην ολική νάρκωση. Στην αληθή γυναικομαστία μπορεί πρώτα να δοκιμαστεί και η θεραπευτική αγωγή με χάπια που ομαλοποιούν την παραγωγή των ορμονών και εάν δεν φανεί βελτίωση μετά από μερικούς μήνες, μπορούμε να προχωρήσουμε στη χειρουργική αντιμετώπιση.
Η γυναικομαστία που εμφανίζεται σε νεογνά και σε εφήβους 13 – 17 ετών έχει ορμονικό υπόβαθρο και δεν πρέπει να προκαλεί ανησυχία στους γονείς. Στα νεογνά υπάρχει μεγάλη αύξηση των οιστρογόνων στον οργανισμό τους που τα έχουν λάβει μέσω της μητέρας τους. Η διόγκωση των βρεφικών θηλών μειώνεται μετά από μερικές εβδομάδες. Αντιστοίχως στην εφηβική ηλικία πολλά αγόρια έχουν ανισορροπία οιστραδιόλης – τεστοστερόνης καθώς η τεστοστερόνη βρίσκεται σε πολύ μικρή ποσότητα στο σώμα τους. Τις περισσότερες φορές η γυναικομαστία σε αυτές τις ηλικίες υποχωρεί με τον καιρό από μόνη της και χωρίς θεραπευτική αγωγή καθώς επέρχεται η ωρίμανση και η ενηλικίωση όπου αυξάνεται και η παραγωγή της τεστοστερόνης.
Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που η γυναικομαστία εμφανίζεται σε ενηλίκους, η βαθιά ιατρική διερεύνηση είναι πολύ σημαντική. Ο εξειδικευμένος χειρουργός θα ζητήσει πληροφορίες για το αναλυτικό ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, θα προβεί σε ψηλάφηση μαστού προς εντοπισμό ψηλαφητών μαζών στο στήθος και – αναλόγως των ευρημάτων – θα παραπέμψει σε εξετάσεις αίματος και σε κάποιες από τις απεικονιστικές εξετάσεις. Οι απεικονιστικές εξετάσεις περιλαμβάνουν τη μαστογραφία, τον υπέρηχο στήθους και λεμφαδένων – μαλακών μορίων, την ακτινογραφία θώρακος, την αξονική και τη μαγνητική τομογραφία. Στην περίπτωση που βρεθεί ορμονικό πρόβλημα από τις ορμονολογικές εξετάσεις αίματος (TSH, T3, T4 κ.ά.), ο ασθενής είναι εύλογο να απευθυνθεί και σε ενδοκρινολόγο ώστε να λάβει την απαραίτητη αγωγή. Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μία από τις παθήσεις του ενδοκρινούς αδένα όπου παράγονται αυξημένες θυρεοειδείς ορμόνες και προκαλείται μια σειρά από συμπτώματα συμπεριλαμβανομένης και της γυναικομαστίας. Η ρύθμιση των επιπέδων των ορμονών στον υπερθυρεοειδισμό μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα με συγκεκριμένα χάπια και σταδιακά να μειωθεί η διόγκωση του ανδρικού στήθους. Η θεραπεία με χάπια για γυναικομαστία γίνεται πάντα μετά την καθοδήγηση του ιατρού που μας παρακολουθεί.
Η διενέργεια όλων αυτών των ιατρικών εξετάσεων είναι απαραίτητη για την έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και καλύτερη πρόγνωση σε περιπτώσεις εντοπισμού όγκων και κακοήθειας. Ωστόσο συνηθέστερα στη γυναικομαστία δεν υπάρχει σοβαρό υποκείμενο νόσημα αλλά κυρίως παχυσαρκία. Οι επιπτώσεις που προκαλεί το μεγάλο μέγεθος των μαστών σε αγόρια και άνδρες είναι κατά κύριο λόγο ψυχολογικές. Πλέον υπάρχουν τρόποι ώστε να απαλλαχθεί κάποιος οριστικά από αυτά τα συμπτώματα και να ξαναβρεί την αυτοπεποίθηση και την ηρεμία του.